Wat geeft krachtige rode wijn zijn kracht, waarom drinken we deze wijn in het najaar en welke druiven leveren krachtige rode wijnen op.
Herfst en winter. Een schreeuw om krachtige rode wijn!
Als het herfst wordt en we richting winter gaan, dan hebben we in Nederland behoefte aan warmte. De verwarming gaat aan en we trekken dikke truien aan. In de smaak zien we ook de warmte en kracht toenemen. We gaan stoofpotten maken en stamppotten. Het mag allemaal iets steviger en meer gekruid. Deels zal het aangeleerd gedrag zijn. Als onze moeders dat al zo deden, dan neem je veel daarvan ongemerkt over. Misschien is het ook een natuurlijke reactie zijn van het lichaam om goed tegen de wind en kou bestand te zijn.
Voor wat betreft onze voorkeuren voor wijn zien we hetzelfde gebeuren. In de lente en zomer kiezen we eerder voor witte wijn, mousserend of rosé. Als het herfst wordt kiezen we steeds meer voor krachtige rode wijnen. Eén van de redenen zal vast zijn dat die wijnen beter combineren met de stevigere en kruidigere maaltijden die we maken. De ingrediënten van de maaltijden veranderen ook. In de herfst breekt bijvoorbeeld het wildseizoen aan en is het aanbod paddenstoelen (los van de gangbare champignons en kastanjechampignons) groter. En dat geeft toch echt een andere bite en smaaksensatie dan de lichte zomergerechten die we maakten.
Wat is een krachtige rode wijn?
Heel eenvoudig gesteld kan je zeggen dat een krachtige rode wijn een rode wijn is met 13,5% alcohol of meer die veel kleur en structuur hebben. Daarbij hebben ze hout- en/of flesrijpingstijd nodig om op dronk te komen. Bij deze wijnen vallen de tannines direct op. Dat zijn de stoffen die er voor zorgen dat je een trekkend en drogend mondgevoel krijgt.
Om veel alcohol te krijgen moeten de druiven flink suikers kunnen opbouwen. Die worden immers omgezet in alcohol. Dat vraagt om druiven die goed gerijpt zijn. Vandaar dat krachtige rode wijnen vooral uit relatief warme streken komen of van wijngaarden met een warme ligging.
Hoe krijg je veel kleur in rode wijn?
De rode kleur van wijn komt uit de schillen van de druiven. Alleen druivenrassen met veel rode kleurstoffen in de schil zijn dus geschikt. Om de kleur uit de schillen te krijgen zorgt de wijnboer ervoor dat de vergisting op een wat hogere temperatuur plaatsvindt. (28-32 graden Celsius). Hoe meer tijd de wijnmaker dit proces van inweking van de schillen gunt, hoe meer extractie er zal plaatsvinden. Er zijn ook manieren om dit proces te versnellen. De wijnboer kan met een stok de drijvende schillenmassa op gezette tijden onderdompelen (pigeage) of wijn van onder uit het vat boven op de schillenmassa pompen (remontage). Hierdoor komt er gecontroleerd zuurstof bij en wordt dit proces versneld. Ook kunnen er enzymen worden toegevoegd die dit bevorderen.
Welke rol hebben tannines?
Tannines zijn stoffen die net als de rode kleurstoffen vrijkomen bij de inweking en vergisting. Als de tannines onttrokken worden aan de druivenschillen, dan gaan ze zich herschikken en vasthechten aan de kleurstoffen. Dat is erg belangrijk om een stabiele kleur te kunnen houden. De tannines zorgen voor die astringente en bittere smaak. Het hangt van de concentratie en de samenstelling van de tannines én de hoeveelheid kleurstoffen af hoe astringent ze zijn. Als je dus druiven hebt met minder kleurstoffen, dan zullen de wijnen astringenter zijn en meer tijd nodig hebben om op dronk te komen. De Nebbiolo druif en de Mourvèdre zijn hier goede voorbeelden van.
Wat later in het inwekingsproces komen er behalve vanuit de druivenschillen ook tannines uit de pitten. Die zijn meer astringent en bitterder dan tannines uit de schillen. Het is aan de wijnboer om te bepalen hoe lang hij het onttrekken van deze tannines toelaat.
Welke druivensoorten leveren krachtige rode wijn?
Welke druiven hebben veel kleurstoffen en kunnen krachtige rode wijnen opleveren? Er zijn veel druivenrassen, maar ik zal een aantal voorbeelden geven van wijnen die in Nederland makkelijk te krijgen zijn.
De Tannat, Sagrantino, Cabernet Sauvignon en Aglianico zijn goede voorbeelden. Als je wijn van deze druiven koopt, dan weet je dat je een krachtige rode wijn kunt verwachten. Let goed op. Als er andere druiven zijn toegevoegd en gebruikt om een blend te maken, dan heeft dat de smaak natuurlijk beïnvloed. Meestal is dat om de wijn toegankelijker en zachter te maken. Een goede keus als dat jouw voorkeur heeft. Wil je alleen de wijn van deze bepaalde druif echt proeven en van die bepaalde streek/ land, kies dan voor een wijn die alleen van die druif is gemaakt (monocépage).
Nog een paar druivenrassen en streken waar door warme omstandigheden de druiven goed rijpen en er goede krachtige rode wijnen van gemaakt kunnen worden: Malbec uit Mendoza ( Argentinië), Cabernet Sauvignon uit Napa Valley (VS), Syrah uit Barossa Valley (Australië), Syrah uit zuidelijke Rhône (Frankrijk) en probeer ook eens de Merlot uit St. Emilion (Frankrijk).
De Nebbiolo en Mourvèdre (in Spanje: Monastrell genoemd) zijn ook druivenrassen die krachtige rode wijnen opleveren. De Nebbiolo heeft in zijn schil niet zoveel kleurstoffen en bij de Mourvèdre zijn ze er lastig uit te onttrekken. Daardoor krijgen de tannines de overhand omdat ze zich niet kunnen binden met de kleurstoffen die er niet zijn. Deze kracht verwacht je dan ook niet direct als je naar de kleur kijkt. Deze wijnen zijn namelijk aardig doorschijnend robijnrood. Deze wijnen zijn niet bedoeld om jong te drinken. Dan zijn ze behoorlijk astringent. Ze hebben echt jaren nodig om te rijpen en op smaak te komen. Zelfs als ze in de fles zitten.
Er zijn ook krachtige rode wijnen die wat jonger gedronken kunnen worden. De Cabernet Sauvignon uit Chili en de Touriga Nacional uit Portugal hebben als ze goed gerijpt zijn geplukt veel kleurstoffen en verzachten de effecten van tannines daardoor. Deze wijnen zijn jonger gedronken al toegankelijk ondanks de aanwezige tannines.
Krachtige rode wijn goed te bewaren?
Naast het feit dat krachtige rode wijnen heerlijk smaken en goed te combineren zijn aan tafel, is het ook een voordeel dat dit bewaarwijnen zijn. Dat komt door de combinatie van hoog alcoholgehalte, aanwezige zuren, tannine en kleurstoffen.
Meestal zorgt de wijnwinkel ervoor dat de wijnen die verkocht worden op dat moment op dronk zijn. Je hoeft ze dus niet jaren weg te leggen om te wachten tot je ze kunt drinken. Om die reden hoef je een krachtige rode wijn dus niet te bewaren. Heb je echter meerdere flessen gekocht dan kan je ze gerust 5 tot 7 jaar bewaren. Maar let op. Het wil niet zeggen dat hoe ouder de wijn, hoe lekkerder hij is! Je wilt niet weten hoeveel oude wijnflessen er op internet worden aangeboden waarvan de verkoper denkt dat hij een goudmijn in handen heeft, maar waar de inhoud alleen maar voer voor de gootsteen is. Geniet dus op tijd van je lekkere wijn. Lees hier meer over oude wijn en hier over het bewaren van wijn.
Heb je goede wijnen van erg hoge kwaliteit die in een stijl gemaakt zijn die oudering nodig heeft en daar ook voor bedoeld zijn, dan kunnen die flessen wel 10 tot 20 jaar liggen of nog veel langer. De kans is klein dat deze wijnen in je kast liggen. Vanwege de hoge prijs voor deze wijnen zullen de meeste mensen deze wijnen niet snel kopen.
En bij twijfel over de bewaartijd van je wijn vraag je het gewoon bij aankoop even na in de wijnwinkel.
Je weet wat meer over krachtige rode wijn en welke wijnen je kan kiezen om goed de herfst en winter door te komen. Proost. En ben je een fan van deze wijnstijl, dan mag je ze gerust het hele jaar doordrinken.